ماده 302 قانون مجازات اسلامی
ماده ۳۰۲ قانون مجازات اسلامی
ماده ۳۰۲ قانون مجازات اسلامی: در صورتی که مجنی علیه دارای یکی از حالات زیر باشد، مرتکب به قصاص و پرداخت دیه، محکوم نمیشود: الف ـ مرتکب جرم حدی که مستوجب سلب حیات است. ب ـ مرتکب جرم حدی که مستوجب قطع عضو است، مشروط بر اینکه جنایت وارد شده، بیش از مجازات حدی او نباشد، در غیر این صورت، مقدار اضافه بر حد، حسب مورد، دارای قصاص یا دیه و تعزیر است. پ ـ مستحق قصاص نفس یا عضو، فقط نسبت به صاحب حق قصاص و به مقدار آن قصاص نمیشود. ت ـ متجاوز و کسی که تجاوز او قریبالوقوع است و در دفاع مشروع به شرح مقرر در ماده (۱۵۶) این قانون جنایتی بر او وارد شود. ث ـ زانی و زانیه در حال زنا نسبت به شوهر زانیه در غیر موارد اکراه و اضطرار به شرحی که در قانون مقرر است.
تبصره ۱ ـ اقدام در مورد بندهای (الف)، (ب) و (پ) این ماده بدون اجازه دادگاه جرم است و مرتکب به تعزیر مقرر در کتاب پنجم «تعزیرات» محکوم میشود.
تبصره ۲ ـ در مورد بند (ت) چنانچه نفس دفاع صدق کند ولی از مراتب آن تجاوز شود قصاص منتفی است، لکن مرتکب به شرح مقرر در قانون به دیه و مجازات تعزیری محکوم میشود.
فهرست
توضیح واژگان
«مهدور الدّم» را میتوان کسی دانست که ریختن خونش، جرم نیست و در مقابل معصوم الدّم قرار دارد۱ که به معنای شخصی است که به موجب شرع، قتل او حرام اعلام شدهاست.۲
نکات توضیحی تفسیری دکترین
ماده مورد بررسی، یکی از مصادیق علل موجهه جرم است،۳به موجب این ماده، کشتن افراد مهدور الدم که شرعاً مستحق قتل هستند، از سوی هر کسی حتی عموم مردم۴ موجب قصاص نمیباشد، چرا که جان این افراد در نگاه قانون، فاقد احترام است و تعرض به نفس آنان، موجب مسئولیت نیست،۵نمونههایی از این افراد عبارتند از: زانی محصن و محصنه، مرتکبین پاره ای از جرایم حدی با سه بار تکرار جرم و اعمال حد سه باره بر آنها،۶ محاربین و قاتلین (در فرض کشتن قاتل از سوی اولیاء دم) و متجاوزین در فرض کشتن آنها در مقام دفاع مشروع و …،۷ بنابراین میتوان گفت محقون الدم بودن مجنی علیه، از جمله شرایط تحقق قتل است.۸ نکته دیگر آنکه اگر مجنی علیه در حین ارتکاب جرم، مهدور الدم باشد اما بعداً مورد حمایت قانون قرار بگیرد، باز هم قصاص منتفی است.۹ لذا کافی است که فرد مقتول در هر یک از مراحل وقوع جنایت یا نتیجه، مهدور الدم باشد تا قصاص ساقط شود.۱۰
به موجب بند ب ماده ۲۹۱ قانون مجازات اسلامی، صرف وجود اعتقاد به مهدور الدم بودن مجنی علیه، برای سقوط قصاص کافی است.۱۱
نکته دیگر اینکه اگر فرد مرتکب، شخصی محقون الدم را هدف قرار دهد اما به موجب اشتباه در هدف، جنایت وی متوجه شخص مهدور الدمی شود، قصاص و دیه از او ساقط میشود.۱۲
مطالعات فقهی
مستندات فقهی
پاره ای از روایات ائمه معصومین (ع) را میتوان مستند شرعی این حکم دانست.۱۳
ماده 302 قانون مجازات اسلامی
نظر خود را بنویسید
آخرین مطالب
- گوگل اسکولار فارسی
- سریال ایلجیما قسمت 3 دوبله فارسی
- نمونه سوال فارسی نهم نوبت دوم
- آهنگ من جلد تو هستم
- گلای یاس تو باغچه
- چشم چران عمارت فصل دوم قسمت 70 زیر نویس فارسی
- در آسمون دل من پرنده پر نمیزنه
- گل سنگم گل سنگم چی بگم از دل تنگم
- پیگیری کارت سوخت با پلاک
- شنبه تعطیل رسمی شد
- لقب رضا از سوی چه کسی به امام هشتم داده شد
- سوالات درس یک علوم ششم
- پی دی اف علوم ششم
- سبد کالا مرحله چهارم
- قرآن هفتم
- درس هفتم قرآن هشتم
- امتحان نوبت دوم فارسی هفتم
- نمونه سوال قرآن هفتم نوبت دوم
- شعر در مورد دهه کرامت
- شعر دهه کرامت
- pada medu ir
- ورزشگاه امام خمینی اراک
- سلام خاصه امام رضا
- زیارت امام رضا علیه السلام
- نوبت دهی بیمارستان امام خمینی تهران
- شعر میلاد امام رضا
- آهنگ ولادت امام رضا
- مصلی امام خمینی تهران
- مولودی تولد امام رضا
- اب و هوا شیروان
- اب هوا مرودشت
- اب وهوای شیروان
- زمان دریافت کارت ورود به جلسه امتحان نهایی 1403
- زمان دریافت کارت ورود به جلسه امتحانات نهایی 1402
- مدت زمان ازمون سردفتری
- انیمیشن باب اسفنجی دوبله فارسی طولانی
- انیمیشن برج
- انیمیشن رونالدو
- فیلم انیمیشن باب اسفنجی
- هدف از تشکیل تیم چیست
- ساعت شروع به کار بانکها
- ساعت شروع به کار نمایشگاه کتاب
- ساعت کار دفترخانه
- میز کار بانک ملی
- ساعت کار دفاتر پیشخوان
- آهنگ من که نازتو گرون میخرم
- دانلود آهنگ بی قرارم نتونستم که آرومت کنم
- سفر کردم که از یادم بری ریمیکس
- دولت
- مای مدیو دولت من